İstanbul'da doğdu. İzmir Amerikan Kız Lisesi ve Paris Yüksek Gazetecilik Okulu'nu bitirdi. Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tiyatro Araştırmaları Bölümüne devam etti. 1968-2001 yıllarında Milliyet Gazetesi'nde çalıştı. 1972'de arkadaşlarıyla birlikte Milliyet Sanat Dergisi'ni kurdu yönetti. Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri (TEB), KA-DER , WINPEACE, Nazım Hikmet Kültür Sanat Vakfı kurucularından. Birçok kitabı arasında "Leyla Gencer:Tutkunun Romanı" İngilizce, Fransızca ve İtalyanca yayınlandı. 2001'den bu yana Cumhuriyet Gazetesinde yazar.
24 Aralık 2018
Sevgili / Sayın PEN Üyeleri,
Bir yılın sonuna daha geldik... Sizlere Nâzım Hikmet'in dizesiyle "Güzel günler göreceğiz çocuklar" diye seslenebilmeyi, umut aşılamayı isterdim, ama ne ülkemin ne de dünyanın gidişatı böyle bir şey vaat ediyor.
Son 11 ayda 74 gazeteciye toplam 400 yıl hapis cezası verildi... Buna karşın hükümet sözcüleri, her fırsatta "gazetecilikten hapiste bir kişi bile yoktur" diye iddia etmeyi sürdürdü... Akademisyen, çevreci, barış eylemcisi, hak arayıcısı olup itiraz edenler soruşturmalarda, duruşmalarda, hapislerde ya da süreki tehdit altında yaşama tutunmaya çalışıyor... Eleştiri hakkının gasp edildiği dönemlerdeyiz. (Ve tam bu mektubu yazarken iki çok değerli sanatçımıza, Müjdat Gezen ve Metin Akpınar'a "sanatçı müsveddesi" denerek haklarında soruşturma açıldığı günlerdeyiz.) Bütün uluslararası raporlarda düşünce ve ifade özgürlüğü açısından en rezil durumda olan ülkemde işimiz zor.
Öyleyse çalışmaya devam, mücadeleye devam, tüm haksızlıklara ve ayırımcılığa karşı direnmeye devam... Yılmak yok.
Aralık ayında usta bir şair, eşsiz bir insan, üyemiz Refik Durbaş'ı yitirdik. Kişiliği, insanlığı, alçakgönüllülüğü, birikimi, emeğiyle kendini herkese sevdirmiş olan Refik Durbaş, “Sokaktaki insanın”, ezilenin, âşıkların, gezginlerin, hakkı yenenlerin, barışı özleyenlerin, sesini duyuramayanların sesi olmuş; düzyazıyı da şiirle kuşatmıştı. Aralık ayı için Refik Durbaş'ın tüm eserlerini "Ayın Kitabı" seçtik.
Bir başka kaybımızsa bütün bir ömrü, insanlığı savunmaya; çağdaşlığı, Cumhuriyet ilkelerini savunmaya, toplum ve bireyin, sanat, kültür ve bilimin bütünlüğünü savunmaya adayan bir bilgenin Bozkurt Güvenç'in aramızdan ayrılmasıydı.
Bu ayın en korkunç olaylarından biri de daha yenilerde şair Ahmet Telliye'ye yapılan saldırıydı. Hacettepe Üniversitesi Kitap Kulübü’nun çağrısıyla “Cumhuriyet Döneminde Edebiyat” konulu sunumunu yaptığı sırada 30 kişilik bir faşist grubun saldırısına uğradı usta şair. Saldırıyı kınıyor, ülkede tırmandırılan linç kültürüne geçit vermemek, sorumluların cezalandırılmasını sağlamak için elimizden geleni yapacağımıza söz veriyoruz.
Bu ayın en güzel olaylarından biri Uluslararası PEN'in desteğiyle kurulan "İlkyaz" ın dijital platformda yayın hayatına başlamasıydı. 35 yaş altı yazarların şiir ve öykülerini her ay yayımlayacak bu platformla ilgili daha geniş bilgiyi sitemizde alabilir, gençlerin yayını "İlkyaz"a www.ilkyaz.world adresinden ulaşabilirsiniz.
Aralık ayında Türkiye Yazarlar Sendikası'nın “Edebiyat Arşiv-Müzesi”, Söğütlüçeşme’deki Kemal Tahir Kütüphanesi’nin iki odasında açıldı. Kadıköy Belediyesi’nin destek vermesi güzel, ancak yeterli değil. İstanbul'a yaraşır bir edebiyat müzesi için doğru dürüst bir bina gerek! (Bu konuda ayrıntılar için: http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/1171605/Kadikoy_de__Edebiyat_Muz...)
PEN Yönetim kurulu olarak bir yandan törenlerde hazır bulurken bir yandan da hak ve hukukun koridorlarında kaybolduğu "Adalet Saraylarında" bol bol duruşma izledi,; dayanışma platformlarında temsil görevimizi yerine getirdik.
Sevgili PEN Üyeleri ,
Yeni bir yıla girerken zor da olsa... 2019'da:
Umutsuzluğu kırmak, vicdanınıza kulak vermek, yaratıcılığı kanatlandırmak, şiddeti ortada kaldırmak, dayanışmayı ve direnci artırmak, mücadeleden vazgeçmemek ve yaşamı daha yaşanabilir kılmak için hepinize, güç, cesaret ve bilinç diliyorum...
Tüm sevdiklerinizle birlikte, sevgiyle kalın.
Sağlık, sevinç, iyilik ve güzellik dileklerimle...
Zeynep Oral.
Başkan - PEN Türkiye