İstanbul'da doğdu. İzmir Amerikan Kız Lisesi ve Paris Yüksek Gazetecilik Okulu'nu bitirdi. Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tiyatro Araştırmaları Bölümüne devam etti. 1968-2001 yıllarında Milliyet Gazetesi'nde çalıştı. 1972'de arkadaşlarıyla birlikte Milliyet Sanat Dergisi'ni kurdu yönetti. Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri (TEB), KA-DER , WINPEACE, Nazım Hikmet Kültür Sanat Vakfı kurucularından. Birçok kitabı arasında "Leyla Gencer:Tutkunun Romanı" İngilizce, Fransızca ve İtalyanca yayınlandı. 2001'den bu yana Cumhuriyet Gazetesinde yazar.
12 Ocak 2019
Sevgili / Sayın PEN Üyeleri
2019 Yılının bu ilk mektubunda sizlere, dünyaya, ülkeme ve geleceğe dair güzelliklerden, umuttan söz etmek isterdim. Ama zor...
Ülkenin Mart sonundaki yerel seçimlere kilitlendiği şu günlerde gerilim, şiddet ve kavgadan medet umanların, gerilim, şiddet ve kavgayı her gün daha da tırmandırdıkları bir dönemden geçiyoruz.
Kopya çeken öğrencisi tarafından iki kurşun 18 bıçak darbesiyle öldürülen öğretim görevlisi Ceren Damar'ın acısıyla kahroluyor; kadına, bilime, akıl yoluna, görevini, sorumluluğunu yerine getirene karşı kin, öfke ve şiddetin yaygınlığıyla da sarsılıyoruz. Derken en yetkili ağızlardan "Bu ülkenin meşrebi ve duruşu belli olan Cumhurbaşkanı'nı Mozart dinlemeye zorlamanın faşistliğin dik alası" olduğunu; 143 gazeteci hapisteyken, "Son 16 yılda ülkemizin basın yayın açısından her zamankinden daha da özgür olduğunu" öğreniveriyoruz... Şaka değil, gerçekmiş gibi söylüyorlar.
Bir başka can alıcı olay: Artık bir yazar örgütüne üye olmak bile insanın hayatının kararmasına, işinden olmasından, açlığa mahkum edilmesine yol açabiliyor. Türkçe ve Kürtçe kitaplarıyla yıllardır eser veren, çeviriler yapan, dil tutkunu yazar Aydın Parıltı, 1993'ten beri işçi olarak da çalışmaktaydı. En son çalıştığı Mardin Büyükşehir Belediyesinden 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında işinden atıldı. Gerekçe olarak tek neden gösterildi: "Kürt Yazarlar Derneği'ne" üye olmak! OHAL ile kapatılıncaya dek tamamen yasal olan bir derneğe üye olmak!
Acılar ve kahkahalar arasında dağılmış parçalarımızı bir araya getirmeye uğraşırken bir de bakıyoruz, e-kitapta % 8 olan; e gazete ve e-dergide %1 olan KDV oranı, %18'e yükseltilmiş... Ama hiç üzülmeyin, buna karşılık milli ve yerli üretim tabanca mermileri fiyatlarında da yüzde 7.5 indirim yapılmış.
Bu durumda ruh sağlığımızı korumak için yasa çıkarmaya gerek yok diyemez kimse!
Gelelim PEN Türkiye'deki gelişmelere...
15 Ocak Salı günü Nâzım Hikmet'in yaş günü. Şairin 117. yaşgünü kutlamasına tüm üyelerimiz davetlidir.
Anımsayacaksınız, Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı'yla ortak bir proje geliştirmiştik. Nâzım Hikmet'in "Kız Çocuğu" şiiri, 30 kadar dile çevrilip, farklı ülke çocukları tarafından resimlerle yorumlanmıştı. Bunlar arasından seçilenler, Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Sanat Merkezi'nde Metin Deniz’in düzenlemesiyle sergileniyor. Sergi açılışını, "Barış İçin Müzik Orkestra ve Korosu"nun konseri izleyecek. Şişli Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Merkezi'nde yer alacak etkinliğe ilişkin ayrıntıları davetiyenizde bulabilirsiniz.
PEN Yazarlar Derneği Yaratıcı Yazın Atölyesi başlıyor. 26 Ocak- 30 Mart 2019 tarihleri arasında yapılacak atölyenin rehberliğini bu yıl da Zeynep Aliye üstlendi. Katılımcılara özellikle de kendi yazdıkları metinler üzerinde etkileşimli bir eleştiri ortamı sağlamayı amaçlayan atölye her cumartesi 14.00-16.30 saatleri arasında, toplam 25 saatlik bir programla, derneğimizin, İstiklal Caddesi Beyoğlu'ndaki merkezinde hayata geçirilecek. Yaratıcılığını daha üst noktaya taşıyabilmek ve edebiyatla dopdolu bir zaman geçirebilmek isteyenlere bir fırsat sunan atölyeyi çevrenizde, ilgi duyanlara duyurmanızı rica ediyoruz. (Başvurular için: Zeynep Aliye 0533 266 50 34.)
Bu ayın kitabı olarak, temel kaynak niteliğinde bir eseri belirledik.
“Osmanlı’dan Cumhuriyet’e: Kadınlara, Çocuklara ve Azınlıklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü” adlı 2800 sayfalı yapıt, Prof. Dr. Mehmet Semih Gemalmaz’ın eserini seçtik. Kapsamlı, derin bir inceleme; geliştirici bir ufuk açış... Nedenler, sonuçlar ve direnme stratejileri... Homer Kitabevi’nin kitaplaştırdığı dev bir kaynak... Yönetim Kurulumuz , Prof. Gemalmaz’a şükranlarını bildirirken, bir kez daha vurgulamak istedik: Anayasamızda yer alan şu tanım önemini koruyor: “Türkiye Cumhuriyeti insan haklarına dayalı laik, demokratik, sosyal bir hukuk devletidir.” Yurttaşlar olarak bu tanımdaki nitelikleri savunmak ve toplumun bu yönde gelişmesine katkıda bulunmak, şimdi her zamankinden daha hayatî değerde.
Sevgili / Sayın PEN Üyeleri,
Yeni yılda defterlerimizi yeniden gözden geçirirken üye olmak isteyen, üyeliği kabul edilmiş olan, ancak üye olduğundan bu yana hiç ama hiç aidat ödememiş arkadaşlara da astladık... Sizce ne yapmalıyız?
Hepinize sevgi ve saygılarımla,
Zeynep Oral
Başkan - PEN Türkiye