İstanbul'da doğdu. İzmir Amerikan Kız Lisesi ve Paris Yüksek Gazetecilik Okulu'nu bitirdi. Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tiyatro Araştırmaları Bölümüne devam etti. 1968-2001 yıllarında Milliyet Gazetesi'nde çalıştı. 1972'de arkadaşlarıyla birlikte Milliyet Sanat Dergisi'ni kurdu yönetti. Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri (TEB), KA-DER , WINPEACE, Nazım Hikmet Kültür Sanat Vakfı kurucularından. Birçok kitabı arasında "Leyla Gencer:Tutkunun Romanı" İngilizce, Fransızca ve İtalyanca yayınlandı. 2001'den bu yana Cumhuriyet Gazetesinde yazar.
17 Ekim 2021
Sayın / Sevgili PEN Üyeleri,
Türkiye’nin içinde bulunduğu koşulları artık tekrarlamak istemiyorum. Sadece mucizeler yaratan bir millet olduğumuzu söyleyeceğim. 2021 yılında brüt 3 bin 577 lira, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olan “asgari ücret”le geçinmeye çalışan insanların ülkesinde hâlâ birilerinin kitap yazması, birilerinin yayınlaması, birilerinin okuması gerçekten mucizedir. Rektörün kendi öğrencilerini Emniyet’e ihbar ettiğini bilmeye rağmen, haklarını korumak; gözaltı, polis şiddeti ve barınma, yurt sorunlarına karşın gençlerin hâlâ üniversiteye gitmek istemesi mucizedir. Her an yaşamakta olduğumuz, gerilim, ayırımcılık, baskı, tehdit, “terörist” suçlamalarına karşın ülkenin her köşesinde sanat etkinliklerinin, konserlerin, kitap fuarlarının gerçekleştirilmesi bir mucizedir.
Mucizelere devam, gelelim PEN işlerine…
Eylül ayının son haftasında Uluslararası PEN Yazarlar Birliği Kuruluşunun 100. Yılını kutladı. Yazık ki pandemi koşullarında bu kutlama ancak çevrimiçi gerçekleştirildi. Dünyanın her köşesinden katılımlar, buluşmalar internet , telefon ve bilgisayar ekranları aracılığıyla oldu. Dört gün boyunca sabahtan akşama süren “100. Yıldönümü Kongresi”nde PEN Türkiye’yi Tarık Günersel ve ben temsil ettik. Kongre sonucunda bir de büyük sevinç yaşadık: Yazarımız Burhan Sönmez Uluslararası kuruluşun yeni başkanı seçildi. Burhan Sönmez, kitapları 42 dile çevrilmiş bir yazar olmanın yanı sıra, son dönemlerde Uluslararası PEN’in de yönetiminde görev almış, PEN Türkiye, PEN İngiltere ve Kürt Pen’inin de üyesi. Burada bir an durup Dış İlişkiler Genel sekreterimiz Tarık Günersel’e teşekkür etmeliyim. O da, ben de Eylül ayını dünyadaki 152 Pen Merkeziyle haberleşerek, iletişim kurarak geçirdik. Sevinçliyiz ve üyemiz Burhan Sönmez’i bu büyük başarısından dolayı tekrar kutluyoruz.
29 Eylülde, TYS, TYB, PEN Türkiye ve ÇGD ile 29 Eylül 2021, Çarşamba günü Meslek örgütleri sosyal medya tasarısı için toplanıp “Sansür kabul edilemez” denildi. PEN Türkiye’yi temsil eden ikinci başkanımız Halil İbrahim Özcan Türkiye’yi sansüre ve oto sansüre götürecek her türlü yasaya karşı çıkılacağını ifade ederken, bu tedirginliği yaşayan yazarlardan biri olarak konuşmasında şunu vurguladı:
“Kişinin düşüncesini ifade etme hakkı vardır. Devlet gibi düşünmeme özgürlüğü vardır. Son yıllarda hukukun genleriyle oynandığı yerde böyle bir yasanın gizli kapaklı yürütülmesini haksız olarak görüyoruz.”
Eylülden başlayarak Büyükada'da faaliyet gösteren "Adalar Sanatçılar İnisiyatifi"nde rol aldık. Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Müze Evi'ni halkımıza tekrar kazandırmak için gerçekleştirilen tüm çalışmalarda Genel Sekreterimiz Tülin Dursun PEN temsilcisi olarak görev ve sorumluluk aldı.
Yukarıda kısaca değindiğim konuların ayrıntılarını web sitemizde bulabilirsiniz. (www.pen.org)
Eylül sonu ve ekim başında iki kardeş kuruluşun Türkiye Yazarlar Sendikasının ve Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Genel kurulları vardı. İlkinde Halil İbrahim Özcan, ikincinde ben sunuş konuşmaları yaptık. Her iki kurulda da Türkiye’nin içinde bulunduğu koşullarda dayanışma ve güç birliğinin önemini vurguladık…. Aydınlığa çıkmak için kaçınılmaz olan dayanışma ve güçbirliği… TYS’ye yeniden başkan seçilen Adnan Özyalçıner’i ve TYD ye yeniden başkan seçilen Kenan Kocatürk’ü kutluyor, çalışmalarında başarılar diliyoruz.
PEN Eylül ayı kitabı olarak, Eylülde 100 yaşını kutlayan Nermin Abadan Unat’ın “100 Yıllık Umut” kitabını seçtik. Başta kadın hakları, insan hakları olmak üzere hukuktan siyasete, iletişimden bilim insanlığına ve kadın olmaya uzanan; yaşamın her alanında örnek oluşturduğu için... Öncü olduğu için... İlim ve bilimi kendine kılavuz seçtiği için… Emeğini, başta laiklik olmak üzere savunduğu ilkeler ve insanlık uğruna cömertçe sunduğu için... Dik ve onurlu duruşundan asla ödün vermediği için...
PEN Ekim kitabı olarak ise Mustafa Kemal Atatürk’ün “Nutuk” eserinde karar kıldık. Gerekçesini söylememe bilmem gerek var mı?
Hepinize Sevgiler, saygılar
Zeynep Oral
PEN Türkiye. Başkan.