İstanbul'da doğdu. İzmir Amerikan Kız Lisesi ve Paris Yüksek Gazetecilik Okulu'nu bitirdi. Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tiyatro Araştırmaları Bölümüne devam etti. 1968-2001 yıllarında Milliyet Gazetesi'nde çalıştı. 1972'de arkadaşlarıyla birlikte Milliyet Sanat Dergisi'ni kurdu yönetti. Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri (TEB), KA-DER , WINPEACE, Nazım Hikmet Kültür Sanat Vakfı kurucularından. Birçok kitabı arasında "Leyla Gencer:Tutkunun Romanı" İngilizce, Fransızca ve İtalyanca yayınlandı. 2001'den bu yana Cumhuriyet Gazetesinde yazar.
21 Mart 2023
Sayın ve Sevgili PEN Üyeleri ,
2023 Yılı, bir geldi, pir geldi!
Ülke, memleket, vatan , millet hallerini… Politik, ekonomik , toplumsal badireleri… Eğitim, sağlık ve en önemlisi hukuksuzluk, adaletsizlik rezilliklerini bir yana bırakacak olursak… (ki, sakın ola, sizler bunları asla hiçbir yana bırakmayın; gözünüz her daim üstlerinde olsun)… PEN Merkezimizde durumlar şöyle
OCAK ayında derneğin bürokratik işlemleriyle uğraştık. Yeni dönem Yönetim Kurulu şöyle belirlendi: Zeynep Oral (Başkan) Halil İbrahim Özcan (2. Başkan ) İpek Özbey (Genel Sekreter ) Hakan Yaman (Dış İlişkiler Sekreteri) Şenel Gökçe (sayman) Tülin Dursun (üye) Haydar Ergülen (Üye) . Yönetim değişikliğini yurtdışındaki PEN Merkezlerine bildirdik.
Yine Ocak ayında Adana’da TÜYAP Kitap Fuarında PEN Olarak bir panel düzenledik. “Tüyap ve Edebiyatımız” başlıklı panele Adnan Özyalçıner, Sunay Girgin, Hakan Yaman, konuşmacı olarak, ben moderatör olarak katıldım. Geniş bir dinleyici kitlemiz vardı.
Ocak ayı Kıtabı olarak 100. Yaşını kutlayan Hıfzı Topuzun tüm eserlerini seçtik. Gerekçesini sitemize, https://www.pen.org.tr/ adresine girip okuyabilirsiniz.
Sonra….
Sonra Şubat ayı geldi. 1 Şubat, 2 Şubat, 3, 4, 5 Şubat…
6 Şubat sabaha karşı yaşam durdu. Sonra cehennem. Sonra acı, sonra ölümler. Sonra kayıplar… Susun! Ülkem soluğunu tuttu! Sonra liyakatsizlik, beceriksizlik… Sonra yine rant ve çıkar uğruna, bilimi karalama, ilimle inatlaşma, cehaleti yayma ve yüceltme…Adaleti ve vicdanı yok sayıp, hak ve hukuku yerle bir edip yalana , talana devam… Devlet yok mu Devlet nerede haykırışlarına küfürle, hakaretle yanıt vermeler… İnsan yaşamını, insan onurunu yok saymalar… Yasaklardan medet ummalar… Eleştiriye, internet ve sosyal medyaya müdahale; sorgulayan yayınlara RTÜK yasakları… (Bunlarla ilgili tepkimizi düşüncemizi, isyanımızı anında kamuoyuna duyurduk.. Hepsi sitemizde var. İlgilenen okuyabilir. )
Yine Şubat ayında, insanı “İnsan” yapan müthiş bir dayanışma ağına tanıklık ettik. Hem ülkenin her köşesinden hem de yurt dışından. Dünyadaki 150 kadar PEN Merkezinin dayanışma mesajlarına yanıt yetiştirdik.
Şubat’ta değerli üyemiz, yazar-çevirmen-öğretim görevlisi , edebiyat neferi , PEN’e hep destek olan Hikmet Altınkaynak'ı sonsuzluğa uğurladık.
Şubat ayı kitabı olarak, Mine G. Kırıkkanat’ınBir Gün, Gece’sini seçtik. Yazar bundan 20 yıl önce müthiş bir öngörüyle yazdığı romanda depremin yıkıcı etkilerine karşı önlem almaya çağırıyordu devleti ve okuru! (Gerekçesi sitemizde.)
Mart ayımız yoğun geçti. 2023 Duygu Asena Ödülü’nü bu yıl daha geniş bir çerçeveye yerleştirme ve üç kuruluşu temsil eden üç insana verme kararı aldık. Gülseren Onanç, Pınar Selek ve Haluk Levent’e… İstanbul Goethe Enstitüsü Alman Kültür Merkezi Kütüphanesinde 6 Martta yapılan Ödül Törenine çok sayıda üyemiz, yazar, hukukçu, bilim insanı katıldı. Goethe Enstitüsü Müdürü, yetkililerine ve emekçilerine katkıları destekleri için teşekkürümüz sonsuz. Fransa’da yaşayan Pınar Selek ve Hatay’da bulunan Haluk Levent katılamadılar. Pınar Selek’in Ödülünü kızkardeşi Seyda Selek’ in alması; babası Alp Selek’in konuşması törendekilere sonsuz duygulu anlar yaşattı. Bu tören basın yayında da çok geniş yer aldı. 3 kez beraat etmesine karşın Pınar Selek 31 Mart’ta yeniden yargılanıyor. Hatırlatmış olayım.
PEN 2023 Şiir Ödülü, Barış Pirhasan’ın oldu. Ödül töreni İzmir TÜYAP Kitap Fuarında 18 Mart’ta düzenlediğimiz “Barış Pirhasan’ın Şiiri” panelinde gerçekleşti. Ayni törende Ahmet Telli’ye, 2020 Yılında Pandemi yüzünden sunamadığımız Şiir Ödülünü de sunmak fırsatını bulduk. Barış Pirhasan’ın yazdığı 2023 Şiir manifestosu sarsıcı ve etkileyiciydi.
(Hem Duygu Asena Ödülü hem PEN Şiir Ödülü gerekçelerini; ayni zamanda törenlerin ayrıntılarını da, Şiir manifestosunu da sitemizde bulabilirsiniz. )
TÜYAP İzmir Kitap Fuarında bir de "Türkiye'de Sanat Derneklerinin Sorunları" başlıklı panel yapıldı. Bu panelde de PEN i , Halil İbrahim Özcan temsil etti.
8 Mart , hapiste 29 yılını dolduran Şair İlhan Sami Çomak’ın yaşgünüydü. Mart ayı boyunca Uluslararası PEN Merkezleri, onun için destek kampanyası sürdürdüler.
Uluslararası PEN ayrıca 8 Mart haftasında çevrim içi “Kadın Yazarlar toplantısı“ düzenledi. Her merkezin kendi etkinliklerini dile getirdiği buluşmada PEN Türkiye’yi Çiller İlhan temsil etti. Teşekkürümüz sonsuz.
Mart Ayı kitabı olarak İş Bankası Yayınlarından yeni çıkan Ceyhun Atuf Kansu’nun Tüm eserleri kitabını seçtik. Onun da gerekçesi sitemizde…
Sevgili Okurlar gördüğünüz gibi bu mektubun neredeyse her paragrafından sonra sizleri PEN Sitesine yönlendiriyorum. Çünkü siteyi sürekli canlı tutmaya çalışıyorum, çalışıyoruz… Sonunda yönetim kurulunda şuna karar verdi:
Bu benim PEN Yazarlar Derneği Başkanı olarak, son görev dönemim. Oldum olası, hiçbir yerde hiçbir insanın Başkanlık görevini 10 yıldan fazla sürdürmemesi gerektiğine canı gönülden inanıyorum… Eğer o güne dek yaşarsam, 2025’de bu görev bitecek… (2015-2025 . Tamamdır.)
Bundan böyle sizlere her ay yerine sadece gerektiğinde mektup yazacağım. ( Bir de zaman zaman aidatlarınızı ödemenizi hatırlatmak, rica etmek için!) Dernek çalışmalarına ilgi duyanlar zaten tüm yapılanları https://www.pen.org.tr adresinden izliyor.
Hepinize sevgi ve saygıyla,
Zeynep Oral.