Diller insanlığın kültür mirasının ve belleğinin korunmasına, kültürler arasında köprüler kurulmasına yardımcı olan en güçlü araçlardır. Ne yazık ki, şu andaki UNESCO kayıtlarına ve UNESCO Diller Atlası’na göre, dünyada hala konuşulmakta olan 6000 dilden 199 tanesinin konuşmacı sayısı sadece on ya da daha azdır. 178 dili ise on ila elli kişi ana dili olarak konuşabilmektedir. 2500 dil kaybolma tehlikesi altındadır. UNESCO Genel Direktörü Koïchiro Matsuura, dillerin ölümü konusunda görüşlerini şöyle belirtmektedir: “Herhangi bir dilin ölümü kültürel mirasın somut bir biçime sahip olmayan çok sayıdaki farklı biçimlerinin, örneğin, paha biçilemez gelenek ve göreneklerin sözlü ifade biçimlerinin, efsanelerin, masalların, atasözlerinin, tekerlemelerin, bilmecelerin, şiirlerin, de ölmesine neden olmaktadır. Herhangi bir dilin ölümü insanlığın biyolojik çeşitliliği algılamasının da zarar görmesine neden olmaktadır. Çünkü, insanlar doğa ve evrenle ilgili bilgileri gelecek nesillere ancak dil aracılığı ile iletebilmektedirler.” İşte vurgulanantüm bu nedenlerden dolayı, ülkelerde dilsel ve kültürel geleneklerin farkındalığının yaygınlaştırılmasına, insanlar arasında karşılıklı anlayışın, hoşgörünün, dayanışmanın geliştirilmesine ve dil, kültür çeşitliliğine daha çok destek vermek amacıyla, 1999 yılı Kasım ayında gerçekleştirilen UNESCO Genel Konferansı’nda, 21 Şubat gününün her yıl Dünya Anadili Günü (International Mother Language Day) olarak kutlanmasına karar verildi. UNESCO Genel Direktörü Koïchiro Matsuura, geçtiğimiz yıllar içinde verdiği bir Dünya Anadili Günü mesajında 21 Şubat Dünya Anadili Günü’nün amacı konusunda şu görüşü vurgulamaktadır: “Yeryüzündeki varlığımızın ilk anlarından son anına kadar bize eşlik eden ve hizmet sunan, bizi yaratan ve bir nesilden diğerine bilgilerimiz aktarmamızı sağlayan tek araç dildir. Aile yaşantımızın ve iş yaşamımızın temelinde, okulda, politik alanda, bilimsel araştırmalarımızda, adaletin sağlanmasında dil her olgunun merkezindedir. Dil dinin de merkezinde bulunmaktadır.”
ÇDHK (Çeviri Dil Hakları Komitesi) Türkiye PEN Merkezi 2009
21 Şubat Dünya Anadili Günü 2009
Diller insanlığın kültür mirasının ve belleğinin korunmasına, kültürler arasında köprüler kurulmasına yardımcı olan en güçlü araçlardır. Ne yazık ki, şu andaki UNESCO kayıtlarına ve UNESCO Diller Atlası’na göre, dünyada hala konuşulmakta olan 6000 dilden 199 tanesinin konuşmacı sayısı sadece on ya da daha azdır. 178 dili ise on ila elli kişi ana dili olarak konuşabilmektedir. 2500 dil kaybolma tehlikesi altındadır. UNESCO Genel Direktörü Koïchiro Matsuura, dillerin ölümü konusunda görüşlerini şöyle belirtmektedir: “Herhangi bir dilin ölümü kültürel mirasın somut bir biçime sahip olmayan çok sayıdaki farklı biçimlerinin, örneğin, paha biçilemez gelenek ve göreneklerin sözlü ifade biçimlerinin, efsanelerin, masalların, atasözlerinin, tekerlemelerin, bilmecelerin, şiirlerin, de ölmesine neden olmaktadır. Herhangi bir dilin ölümü insanlığın biyolojik çeşitliliği algılamasının da zarar görmesine neden olmaktadır. Çünkü, insanlar doğa ve evrenle ilgili bilgileri gelecek nesillere ancak dil aracılığı ile iletebilmektedirler.” İşte vurgulanantüm bu nedenlerden dolayı, ülkelerde dilsel ve kültürel geleneklerin farkındalığının yaygınlaştırılmasına, insanlar arasında karşılıklı anlayışın, hoşgörünün, dayanışmanın geliştirilmesine ve dil, kültür çeşitliliğine daha çok destek vermek amacıyla, 1999 yılı Kasım ayında gerçekleştirilen UNESCO Genel Konferansı’nda, 21 Şubat gününün her yıl Dünya Anadili Günü (International Mother Language Day) olarak kutlanmasına karar verildi. UNESCO Genel Direktörü Koïchiro Matsuura, geçtiğimiz yıllar içinde verdiği bir Dünya Anadili Günü mesajında 21 Şubat Dünya Anadili Günü’nün amacı konusunda şu görüşü vurgulamaktadır: “Yeryüzündeki varlığımızın ilk anlarından son anına kadar bize eşlik eden ve hizmet sunan, bizi yaratan ve bir nesilden diğerine bilgilerimiz aktarmamızı sağlayan tek araç dildir. Aile yaşantımızın ve iş yaşamımızın temelinde, okulda, politik alanda, bilimsel araştırmalarımızda, adaletin sağlanmasında dil her olgunun merkezindedir. Dil dinin de merkezinde bulunmaktadır.”
ÇDHK (Çeviri Dil Hakları Komitesi)
Türkiye PEN Merkezi
2009