PEN Kadın Hakları Bildirgesi (2017)

12 Aralık 2017, Salı

Uluslararası PEN Tüzüğü’nün ilk ve kurucu ilkesi şudur: “Edebiyat sınır tanımaz.” Buradaki “sınır” sözcüğünü ülke ve toplumlar arası sınırlar ile bağlantılı düşünmek gelenek olmuştur. Oysa dünyada nice kadın açısından (aslında görece yakın zamana kadar tüm kadınlar açısından) ilk, son ve belki de en güçlü sınır oturduğu evin kapısı olagelmiştir: ana-baba ya da koca evinin kapısı. Özgürce konuşabilmek, okuma ve yazma hakları için kadınların dolaşma hakkı olmalıdır: Kadın hem somut mekânda hem de toplum hayatı ile kendi zihninde özgürce dolaşabilmelidir. Ne var ki pek az toplum düzeninde tek başına yürüyen bir kadına düşmanca bakılmıyor.

PEN gerek ev duvarları arasında gerekse kamu alanında kadına yönelik tüm şiddet biçimlerinin tehlikeli sansür türlerine yol açtığı görüşündedir. Dünyanın her yerinde kültür, din ve gelenek çoğu kez insan haklarından üstün tutulmakta, kadın ve kızlara zarar vermeye yönelik birer gerekçe sayılmaktadır. 

PEN açısından, bir insanı susturmak onun varlığını inkârdır.  Bir tür ölümdür. Kadınlar yaratıcılık ile bilgi alanlarında her bakımdan özgürce davranamazsa insanlık eksik ve yoksun kalır.

PEN ŞU ULUSLARARASI İLKELERİ SAVUNUR:

1. ŞİDDETSİZLİK: Kadın ve kızlara yönelik her türlü şiddete son vermek -yasal, bedensel, cinsel, psikolojik, sözlü ve dijital olanlar dahil. Kadınlarla kızların kendilerini özgürce ifade edebileceği bir çevre oluşturmak. Cinsiyet temelli her türlü şiddeti kapsamlı araştırın ve ceza ile karşılık görmesini sağlamak. Kurbanlara yardım etmek, tazminat ödemek.

2. GÜVENLİK: Kadın yazar ve gazetecileri korumak. Dünyada ve internet ortamında kadın yazar ve gazetecilere yönelik şiddete karşı çıkmak. 

3. EĞİTİM: Eğitimin her düzeyinde cinsiyet ayırımcılığına son vermek. Tüm kadın ve kızların eğitim haklarını gözetmek, okuma yazma haklarını güvenceye almak.

4. EŞİTLİK: Hukukta kadın-erkek eşitliğini sağlamak. Kadınlara karşı her türlü ayırımcılığı kınamak. Tüm insanların eşitliğini sağlamaya yönelik olarak, kadın yazarların gelişip ilerlemesini desteklemek.

5. ERİŞİM: Yurttaşlık, siyaset, ekonomi ve kültür hakları bakımından kadınların erkeklerle eşitliğini savunmak; medyada ve edebiyatın tüm türlerinde tam ve özgür katılımlarına destek olmak, böylece kamunun saygısına yol açmak.

6. EŞDEĞER: Ekonomide kadın yazarların eşit katılımına destek olmak. Kadın yazar ve gazetecilere erkek meslektaşları ile eşit iş ve eşit gelir olanakları sağlamak.

DANIŞMANLAR 
Jennifer Clement, Uluslararası PEN Başkanı 
Kätlin Kaldmaa, Uluslararası PEN Uluslararası Sekreteri 
Margie Orford, Uluslararası PEN YK Üyesi ve Güney Afrika PEN Önceki Başkanı
Joanne Leedom-Ackerman, Uluslararası PEN Başkan Yardımcısı 
Teresa Cadete, Portekiz PEN Başkanı 
Lisa Appignanesi, İngiliz PEN Önceki Başkanı 
Gillian Slovo, İngiliz PEN Önceki Başkanı 
Aline Davidoff, Meksika PEN Önceki Başkanı 
Nina George, Alman PEN
YK Üyesi
Salil Tripathi, Uluslararası PEN Hapisteki Yazarlar Komitesi Başkanı
Sarah Lawson, Uluslararası PEN Kadın Yazarlar Komitesi Başkanı 
Ellah Allfrey

Caroline Criado Perez

Deanna Rodger

Rebecca Servadio

Kamila Shamsie

Laure Thorel

Gaby Wood

Romana Cacchioli, Uluslararası PEN 
Sarah Clarke, Uluslararası PEN

Josie O’Reilly, Uluslararası PEN

DESTEKÇİLER 
Uluslararası PEN Kadın Yazarlar Komitesi 
MIRA, Slovenia

PEN Almanya
PEN Arjantin
PEN Estonya 
PEN Finlandiya  
PEN Güney Afrika
PEN İsveç 
PEN Lübnan
PEN Meksika 
PEN Myanmar (Burma)  
PEN Norveç
PEN Portekiz 
PEN Quebec
PEN San Miguel
PEN Sierra Leone
PEN Sydney
PEN Trieste 
PEN Türkiye
PEN Zimbabwe 

(Çeviren: Tarık Günersel)

Share Box